Ξανά fake news από τον ΣΥΡΙΖΑ ότι η Ελλάδα είναι πρώτη στους θανάτους κορωνοϊού πανευρωπαϊκά

Στις αρχές Μαΐου του 2021, μεγάλη απήχηση γνώρισε ο ισχυρισμός ότι η Ελλάδα είναι πρώτη στους θανάτους από κορωνοϊό ανά εκατομμύριο στην Ευρώπη.

Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Ο ισχυρισμός διαδόθηκε μετά από ανάρτηση της Όλγας Γεροβασίλη, Γραμματέα της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, στο λογαριασμό της στο Twitter:

Τι ισχύει

Το γράφημα που παρατίθεται προς υποστήριξη του επίμαχου ισχυρισμού είναι το εξής:

Το γράφημα όντως απεικονίζει τα δεδομένα θνησιμότητας της COVID-19 σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Johns Hopkins, ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι το δείγμα των χωρών που περιλαμβάνει δεν είναι πανευρωπαϊκό, αλλά αφορά μόνο 11 χώρες από τις 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ίδιος ισχυρισμός είχε διαδοθεί και στα τέλη Απριλίου του 2021, όταν είχαμε γράψει και το σχετικό άρθρο «Όχι, η Ελλάδα ΔΕΝ είναι πρώτη στους θανάτους COVID-19 στην ΕΕ». Στο εν λόγω άρθρο μας εξηγούμε ότι σε κανέναν κοινό δείκτη μέτρησης θανάτων δεν εμφανιζόταν η Ελλάδα ως πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά στην πραγματικότητα βρισκόταν μεταξύ της 7ης και της 23ης θέσης, ανάλογα με το δείκτη. Παρακάτω θα παραθέσουμε τους ίδιους δείκτες σε στάθμιση για τον πληθυσμό της κάθε χώρας, σε απεικόνιση της ίδιας πηγής (Our World In Data), και με τα δεδομένα που ήταν διαθέσιμα στις 5-5-2021, όπως και στον επίμαχο ισχυρισμό.

Στο μέσο όρο των θανάτων της τελευταίας εβδομάδας ανά εκατομμύριο, στους οποίους αναφέρεται και το επίμαχο γράφημα, η Ελλάδα βρισκόταν στην 6η θέση πανευρωπαϊκά:

Στους ημερήσιους θανάτους, η Ελλάδα ανερχόταν στην 5η θέση:

Στο δείκτη εβδομαδιαίας μεταβολής (σύγκριση των θανάτων των τελευταίων 7 ημερών με των προηγούμενων 7 ημερών), η Ελλάδα βρισκόταν στην 10η θέση:

Και τέλος, στους συνολικούς θανάτους η Ελλάδα ανερχόταν στην 19η θέση:

Χρησιμοποιώντας τις μπάρες στο κάτω μέρος των παραπάνω γραφημάτων, διαπιστώνουμε ότι η μόνη πρόσφατη στιγμή που η Ελλάδα εμφανίστηκε πρώτη πανευρωπαϊκά, ήταν στις 3-5-2021 για τους ημερήσιους θανάτους ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, αυτό οφείλεται στο ότι στις 2-5-2021 δεν ανακοινώθηκαν θάνατοι καθώς ήταν η Κυριακή του Πάσχα, και έτσι στις 3-5-2021 ανακοινώθηκαν αθροιστικά οι θάνατοι και για τις 2 ημέρες. Στο δείκτη εβδομαδιαίου μέσου όρου που συνηθίζεται να χρησιμοποιείται και επικαλείται και ο επίμαχος ισχυρισμός, η Ελλάδα δεν κατέγραψε πρωτιά καμιά στιγμή μέχρι και τη συγγραφή αυτού του άρθρου.

Σε κάθε περίπτωση, όπως είχαμε εξηγήσει και στο προηγούμενο άρθρο μας, οι άμεσες συγκρίσεις θανάτων μεταξύ διαφορετικών χωρών δεν είναι έγκυρες. Όπως τεκμηριώνουν διεθνείς αναλύσεις, παράγοντες όπως η πυκνότητα του πληθυσμού και τα ποσοστά των υπερηλίκων, των ανδρών και των ατόμων με παχυσαρκία στον πληθυσμό, επηρεάζουν σημαντικά τη θνησιμότητα της COVID-19 σε κάθε χώρα, και έτσι οι καθιερωμένες συγκριτικές μετρήσεις μεταξύ χωρών λαμβάνουν υπόψη τέτοιους δημογραφικούς παράγοντες.